۱. اهمیت اصلاح زودهنگام
عیوب انکساری (نزدیک‌بینی، دوربینی، آستیگماتیسم) در نوزادان و کودکان در صورت عدم درمان می‌توانند منجر به تنبلی چشم (آمبلیوپی) و تأخیر در تکامل بینایی شوند.
تشخیص و اصلاح به موقع برای اطمینان از تکامل بینایی طبیعی و عملکرد تحصیلی مطلوب ضروری است.
۲. زمان مناسب برای اصلاح عیوب انکساری
الف) نوزادان (۰-۱ سال):
دوربینی: اگر ≥ +۵ دیوپتر باشد
نزدیک‌بینی: اگر ≥ ۵- دیوپتر باشد
آستیگماتیسم: اگر ≥ ۳ دیوپتر باشد
آنیزومتروپی: اگر تفاوت ≥ ۲.۵ دیوپتر بین دو چشم باشد
ب) نوپایان (۱-۳ سال):
دوربینی: اگر ≥ +۴.۵ دیوپتر باشد
نزدیک‌بینی: اگر ≥ ۳- دیوپتر باشد
آستیگماتیسم: اگر ≥ ۲.۵ دیوپتر باشد
آنیزومتروپی: اگر تفاوت ≥ ۲ دیوپتر باشد
پ) کودکان پیش‌دبستانی (۳-۵ سال):
دوربینی: اگر ≥ +۴ دیوپتر باشد یا همراه با ایزوتروپی (انحراف چشم به داخل) باشد
نزدیک‌بینی: اگر ≥ ۲- دیوپتر باشد
آستیگماتیسم: اگر ≥ ۲ دیوپتر باشد
آنیزومتروپی: اگر تفاوت ≥ ۱.۵ دیوپتر باشد
ت) کودکان سن مدرسه (۶ سال به بالا):
اصلاح بر اساس حدت بینایی و عملکرد بینایی:
نزدیک‌بینی: اگر حدت بینایی دور کمتر از ۲۰/۳۰ باشد
آستیگماتیسم: اگر حدت بینایی دور یا نزدیک کمتر از ۲۰/۳۰ باشد
دوربینی: اگر حدت بینایی کمتر از ۲۰/۳۰ باشد یا علائمی مانند خستگی چشم و سردرد وجود داشته باشد
۳. روش‌های اصلاح عیوب انکساری
الف) عینک:
خط اول درمان برای اکثر کودکان
مزایا:
غیرتهاجمی
تنظیم و تعویض آسان
ملاحظات:
استفاده از لنزهای پلی کربنات برای ایمنی بیشتر
تناسب و راحتی مناسب برای افزایش پذیرش
ب) لنزهای تماسی:
موارد تجویز:
عیوب انکساری بالا
آنیزومتروپی (برای کاهش اختلاف اندازه تصویر)
قوز قرنیه یا ناهنجاری‌های دیگر قرنیه
مزایا:
زیبایی بهتر و میدان دید وسیع‌تر نسبت به عینک
چالش‌ها:
نیاز به رعایت بهداشت و پایبندی دقیق
خطر بیشتر عفونت و سایش قرنیه
پ) جراحی انکساری:
به ندرت در کودکان استفاده می‌شود و فقط برای موارد شدید (مانند آنیزومتروپی بالا یا نزدیک‌بینی یکطرفه)
روش‌ها:
PRK (کراتکتومی فوتورفراکتیو)
لیزیک
۴. ملاحظات ویژه
الف) مدیریت تنبلی چشم:
اصلاح زودهنگام عیوب انکساری برای پیشگیری یا درمان آمبلیوپی
در صورت وجود تنبلی چشم، استفاده از پچ یا تنبیه آتروپین برای چشم قوی‌تر
ب) استرابیسم:
اصلاح کامل دوربینی در صورت همراهی با ایزوتروپی
پایش تغییرات راستای چشم پس از اصلاح
پ) آنیزومتروپی:
کاهش تفاوت بین دو چشم به حداکثر ۱ دیوپتر
در موارد آنیزومتروپی بالا، استفاده از لنز تماسی برای کاهش اختلاف اندازه تصویر
۵. پیگیری و پایش
الف) نوزادان و نوپایان:
معاینه هر ۳-۶ ماه برای پایش تغییرات انکساری و اطمینان از تکامل بینایی مناسب
ب) کودکان پیش‌دبستانی و سن مدرسه:
معاینه هر ۶-۱۲ ماه یا بر اساس پیشرفت بیماری و علائم
پ) تنظیم نسخه:
اصلاح نسخه با توجه به رشد کودک و تغییرات عیوب انکساری
۶. خلاصه نکات کلیدی
۱. اصلاح زودهنگام عیوب انکساری برای پیشگیری از تنبلی چشم و حمایت از تکامل بینایی ضروری است. ۲. آستانه‌های اصلاح بر اساس سن و نوع عیب انکساری متفاوت است. ۳. عینک خط اول درمان است و لنزهای تماسی و جراحی برای موارد خاص نگه داشته می‌شوند. ۴. پایش دقیق برای آمبلیوپی، استرابیسم و آنیزومتروپی ضروری است. ۵. پیگیری منظم برای دستیابی به بهترین نتایج بینایی حیاتی است.
اخیرا دید خوبی را تجربه نمی کنید؟