نزدیک‌بینی در کودکان: اپیدمیولوژی، ژنتیک و درمان‌های نوظهور برای درمان و پیشگیری

مقدمه

• نزدیک‌بینی (میوپی) یک نگرانی روزافزون در سلامت عمومی جهانی است، به‌ویژه در کودکان و نوجوانان.
• عیوب انکساری، به‌خصوص نزدیک‌بینی، از شایع‌ترین اختلالات بینایی در سراسر جهان هستند.
• این مرور بر موارد زیر تمرکز دارد:
  • اپیدمیولوژی و عوامل خطر.
  • مکانیسم‌های ژنتیکی و مولکولی.
  • روش‌های درمانی فعلی و نوظهور برای مدیریت و پیشگیری از نزدیک‌بینی.

اپیدمیولوژی و عوامل خطر

• شیوع:
  • نزدیک‌بینی در سطح جهانی در حال افزایش است، به‌ویژه در مناطق شهری و توسعه‌یافته.
  • شرق آسیا بالاترین میزان شیوع (۷/۳۷% تا بیش از ۸۰% در کودکان) را دارد، درحالی‌که آفریقا کمترین میزان (حدود ۷/۴%) را گزارش می‌کند.
  • ایالات متحده و استرالیا به ترتیب شیوع ۹/۴۱% و ۸/۲۴% را نشان می‌دهند.
• عوامل خطر:
  • عوامل محیطی و سبک زندگی:
    • فعالیت‌های طولانی‌مدت نزدیک‌بینی‌زا (مانند مطالعه، استفاده از دستگاه‌های دیجیتال).
    • کاهش فعالیت در فضای باز.
    • افزایش زمان استفاده از صفحه‌نمایش، به‌ویژه در دوران همه‌گیری کووید-۱۹.
  • استعداد ژنتیکی:
    • کودکانی که هر دو والد نزدیک‌بین دارند، ۶۰% خطر ابتلا به نزدیک‌بینی را دارند، در مقایسه با ۲۰% در کودکان بدون سابقه خانوادگی.
  • وضعیت اقتصادی-اجتماعی:
    • دسترسی بیشتر به دستگاه‌های دیجیتال در گروه‌های با وضعیت اقتصادی بالاتر.
    • عدم ارزیابی‌های بهداشتی در گروه‌های کم‌درآمد ممکن است منجر به موارد شدید تشخیص‌داده‌نشده شود.
  • تفاوت‌های جنسیتی:
    • برخی مطالعات شیوع بالاتر نزدیک‌بینی را در دختران به دلیل فعالیت کمتر در فضای باز و فعالیت‌های نزدیک‌بین‌زای بیشتر گزارش می‌کنند.

مکانیسم‌های پاتوژنیک عیوب انکساری

• عیوب انکساری زمانی رخ می‌دهند که چشم نتواند نور را به‌درستی روی شبکیه متمرکز کند و منجر به تاری دید شود.
• نزدیک‌بینی ناشی از افزایش طول محوری چشم یا انحنای بیش‌ازحد قرنیه است که باعث می‌شود نور جلوی شبکیه متمرکز شود.
• دوربینی (هایپروپی) ناشی از طول محوری کوتاه‌تر یا انحنای ناکافی قرنیه است که باعث متمرکز شدن نور پشت شبکیه می‌شود.

• مکانیسم‌های ژنتیکی و مولکولی:
  • عوامل ژنتیکی: بیش از ۱۶۰ جایگاه ژنی مرتبط با عیوب انکساری، از جمله PAX6، RBFOX1 و KCNMA1 شناسایی شده‌اند.
    
    
  • مسیرهای مولکولی:
    • سطح دوپامین در شبکیه رشد چشم را تنظیم می‌کند؛ سطح پایین دوپامین با نزدیک‌بینی مرتبط است.
    • فاکتورهای رشد مانند TGF-β و IGF-1 بر بازسازی صلبیه و افزایش طول محوری تأثیر می‌گذارند.
    • هیپوکسی در صلبیه و مسیرهای سیگنالینگ مانند Wnt/β-catenin در پیشرفت نزدیک‌بینی نقش دارند.

روش‌های فعلی درمان و پیشگیری از نزدیک‌بینی

۱. آتروپین با غلظت پایین:

• مکانیسم اثر:
  • با مسدود کردن گیرنده‌های موسکارینی، رشد چشم را کاهش می‌دهد.
  • باعث افزایش ترشح دوپامین و تنظیم فاکتورهای رشد مانند TGF-β می‌شود.
• دوز و اثربخشی:
  • آتروپین ۰۱/۰% به‌طور گسترده استفاده می‌شود، زیرا اثربخشی بالا و عوارض جانبی کمی دارد.
  • پیشرفت نزدیک‌بینی را طی ۲-۳ سال حدود ۵۰% کاهش می‌دهد.
• عوارض جانبی:
  • حساسیت به نور و تاری دید نزدیک خفیف.
  • غلظت‌های بالاتر (مثلاً ۱%) عوارض شدیدتر و اثر بازگشتی پس از قطع دارو ایجاد می‌کنند.

۲. اورتوکراتولوژی (Ortho-K):

• مکانیسم:
  • استفاده از لنزهای مخصوص در طول شب برای تغییر شکل قرنیه و کاهش هایپرفوکوس محیطی.
• اثربخشی:
  • افزایش طول محوری را طی ۲ سال، ۵۰-۳۰% کاهش می‌دهد.
• عوارض جانبی:
  • خطر کراتیت میکروبی و لکه‌دار شدن قرنیه.
  • کیفیت بینایی ممکن است به دلیل افزایش ابیراهی‌ها کاهش یابد.

۳. لنزهای تماسی چندکانونی (MFCLs):

• مکانیسم:
  • هایپرفوکوس محیطی را کاهش داده و پیشرفت نزدیک‌بینی را کند می‌کنند.
• اثربخشی:
  • افزایش طول محوری را طی ۲ سال، ۴۶-۳۰% کاهش می‌دهد.

۴. مداخلات رفتاری و محیطی:

• افزایش فعالیت در فضای باز:
  • هر ساعت فعالیت اضافی در فضای باز، خطر نزدیک‌بینی را تقریباً ۲۰% کاهش می‌دهد.
• کاهش زمان استفاده از صفحه‌نمایش:
  • محدود کردن زمان استفاده از صفحه‌نمایش به ۱ ساعت در روز برای کودکان زیر ۵ سال.
• ابتکارات سلامت عمومی:
  • برنامه‌های مدرسه‌محور برای تشویق فعالیت در فضای باز و کاهش فعالیت‌های نزدیک‌بین‌زا.

درمان‌های نوظهور

۱. درمان با نور قرمز کم‌توان (RLRL):

• مکانیسم:
  • ضخامت مشیمیه را افزایش داده و رشد طول محوری را کاهش می‌دهد.
• اثربخشی:
  • پیشرفت نزدیک‌بینی را طی ۱۲ ماه، ۴۰-۳۰% کاهش می‌دهد.

۲. درمان با نور بنفش:

• مکانیسم:
  • با کند کردن رشد انکساری چشم، پیشرفت نزدیک‌بینی را مهار می‌کند.
• اثربخشی:
  • در مدل‌های حیوانی و مطالعات انسانی نتایج امیدوارکننده‌ای نشان داده است.

۳. ژن‌درمانی و بازدارنده‌های مولکولی:

• اهداف:
  • ژن‌هایی مانند PAX6 و EFEMP1 که در بازسازی صلبیه نقش دارند.
• پتانسیل:
  • تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که این روش‌ها می‌توانند علل ریشه‌ای نزدیک‌بینی را هدف قرار دهند.

۴. دستگاه‌های نوری پیشرفته:

• عدسی‌های عینک چندکانونی با بخش‌های تعبیه‌شده (DIMS):
  • پیشرفت نزدیک‌بینی را طی ۲ سال، ۵۲% کاهش می‌دهند.
• عدسی‌های عینک با فناوری پخش نور (DOT):
  • با پخش نور، کنتراست شبکیه را کاهش داده و رشد چشم را کند می‌کنند.

مداخلات سلامت عمومی

• نقش متخصصان اطفال:
  • خانواده‌ها را درباره اهمیت فعالیت در فضای باز و تنظیم زمان استفاده از صفحه‌نمایش آموزش دهند.
  • از برنامه‌های مدرسه‌محور برای تشویق استراحت در فضای باز حمایت کنند.
• ابتکارات جامعه و مدرسه:
  • سیاست‌هایی برای کاهش فعالیت‌های نزدیک‌بین‌زا و افزایش زمان حضور در فضای باز اجرا کنند.
  • فعالیت‌های ساختاریافته در فضای باز مانند ورزش و پیاده‌روی خانوادگی را تشویق کنند.

محدودیت‌ها

• این مرور محدود به مطالعات PubMed است و ممکن است انتشارات غیرانگلیسی را حذف کند.
• پیشرفت‌های سریع در تحقیقات نزدیک‌بینی ممکن است به‌طور کامل پوشش داده نشود.
• فرمت مرور روایی ممکن است در انتخاب مطالعات، ذهنیت ایجاد کند.

نتیجه‌گیری

• مدیریت نزدیک‌بینی نیازمند ترکیبی از روش‌های دارویی، نوری و مداخلات رفتاری است.
• آتروپین با دوز پایین و اورتوکراتولوژی در کند کردن پیشرفت نزدیک‌بینی مؤثر هستند.
• ابتکارات سلامت عمومی برای تشویق فعالیت در فضای باز و کاهش زمان استفاده از صفحه‌نمایش، در پیشگیری حیاتی هستند.
• درمان‌های نوظهور مانند ژن‌درمانی و درمان‌های مبتنی بر نور، نویدبخش آینده کنترل نزدیک‌بینی هستند.

واژگان کلیدی

• نزدیک‌بینی (میوپی): اختلالی که در آن اجسام دور تار دیده می‌شوند.
• عیوب انکساری: مشکلات بینایی ناشی از عدم تمرکز صحیح نور توسط چشم.
• افزایش طول محوری: رشد بیش‌ازحد طول چشم که منجر به نزدیک‌بینی می‌شود.
• آتروپین: دارویی که با مسدود کردن گیرنده‌های موسکارینی، پیشرفت نزدیک‌بینی را کند می‌کند.
• اورتوکراتولوژی: روشی غیرجراحی با استفاده از لنزهای مخصوص برای تغییر شکل قرنیه در طول شب.
• دوپامین: انتقال‌دهنده عصبی که رشد چشم را تنظیم و با نزدیک‌بینی مرتبط است.
• هیپوکسی: وضعیت کمبود اکسیژن که ممکن است در پیشرفت نزدیک‌بینی نقش داشته باشد.